3o Πανελλήνιο Συνέδριο για την ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας

Με τη συμμετοχή 700 συνέδρων, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνονται 200 και πλέον εκπρόσωποι  αγροτικών-συνεταιριστικών οργανώσεων και επιχειρήσεων από τα άλλα κράτη-μέλη της ΕΕ, εξαιρετική επιτυχία σημείωσε η διοργάνωση του 3^ου Πανελλήνιου Συνεδρίου για την ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας με θέμα “KΑΠ: Διδάγματα του παρελθόντος, προκλήσεις του μέλλοντος”, που ως στόχο είχε την ανάδειξη των εμπειριών, των προβληματισμών και των προκλήσεων που αντιμετωπίζει η εφαρμογή της ΚΑΠ στην ΕΕ και ειδικότερα στη χώρα μας. Η μεταβολή των ισορροπιών στις διεθνείς αγορές, η όξυνση του ανταγωνισμού και κυρίως η κρίση που υφίσταται ο ευρωπαϊκός γεωργικός τομέας, σηματοδότησαν τις συζητήσεις και τον προβληματισμό που αναπτύχθηκε μεταξύ των συνέδρων για το μέλλον της ΚΑΠ μετά το 2020.

Τις εργασίες του 3ου Πανελλήνιου Συνεδρίου άνοιξε με την ομιλία του ο Επίτροπος Γεωργίας και Αγροτικής Ανάπτυξης της ΕΕ κ. Φιλ Χόγκαν. Ο Επίτροπος τόνισε στην ομιλία του ότι οι Οργανώσεις Παραγωγών οπωροκηπευτικών της χώρας καλύπτουν μόνο το 14% της εμπορεύσιμης αξίας παραγωγής, ένα πολύ χαμηλό ποσοστό σε σχέση με άλλα κράτη – μέλη και υπογράμμισε τη σημασία της συνεργασίας προκειμένου να ενισχυθεί η διαπραγματευτική δύναμη των παραγωγών, να βελτιωθεί η θέση τους στην εφοδιαστική αλυσίδα και να επιτευχθεί καλύτερο εισόδημα. «Πιστεύω», σημείωσε ο Επίτροπος, «ότι χτίζοντας πάνω στα δυνατά σας σημεία μπορείτε να δημιουργήσετε έναν καλύτερο αγροτικό τομέα», προτρέποντας τους Έλληνες αγρότες να προχωρήσουν σε ισχυρά συνεταιριστικά σχήματα προκειμένου να αναπτυχθεί η πρωτογενής παραγωγή και να ενισχυθεί η επιχειρηματικότητα.

Πρόσθεσε ότι η καινοτομία στην αγροτική παραγωγή μπορεί να αποτελέσει διέξοδο που θα βοηθήσει και την ελληνική οικονομία να βγει από την κρίση και αναφερόμενος στο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης τόνισε ότι αποτελεί ένα πολύ σημαντικό χρηματοδοτικό εργαλείο που θα αναζωογονήσει τον αγροτικό κόσμο και την ενίσχυση των επιχειρήσεων του αγροδιατροφικού τομέα. Συμπερασματικά ο κ. Χόγκαν εστίασε σε τρία σημεία τις προτεραιότητες για την Ελληνική γεωργία. Στην ποιότητα (quality), στα επώνυμα προϊόντα (branding) και στην προώθηση (promotion).

1η Θεματική ενότητα : Η εφαρμογή της ΚΑΠ στo Νότο της ΕΕ : Εμπειρίες, προβληματισμοί, προκλήσεις.

Ο συντονιστής της 1ης θεματικής ενότητας του συνεδρίου κ. Βασίλης Παρόλας, μέλος του ΔΣ της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ και Αντιπρόεδρος της Cogeca, προσκάλεσε στο πάνελ τον κ. Τζόρτζιο Μερκούρι, Πρόεδρο της Συνομοσπονδίας Συνεταιριστικών Οργανώσεων Fedagri-Confcooperative και της Ένωσης Αγροδιατροφικών Συνεταιρισμών Ιταλίας, τον κ. Άνχελ Βιγιαφράνκα, Πρόεδρο των ισπανικών αγροδιατροφικών συνεταιριστικών οργανώσεων Cooperativas Agro-alimentarias, τον κ. Πασκάλ Βινέ, Γενικό Εκπρόσωπο της εθνικής συνεταιριστικής οργάνωσης της Γαλλίας Coop de France, τον κ. Μανουέλ Ντος Σάντος Γκόμεζ, Πρόεδρο της Εθνικής Συνομοσπονδίας Αγροτικών Συνεταιρισμών και Αγροτικής Πίστης της Πορτογαλίας Confagri  και τον κ. Γιάννη Κουφουδάκη, Διευθύνοντα Σύμβουλο της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ.

Με την έναρξη της συζήτησης ο κ. Παρόλας ανέφερε ότι η θεματική αυτή ενότητα αποτελεί στην ουσία μία «σύνοδο κορυφής» των συνεταιριστικών οργανώσεων του Νότου της Ευρώπης, η οποία πραγματοποιείται στον απόηχο της πρόσφατης συνάντησης των αγροτικών και συνεταιριστικών οργανώσεων των κρατών μελών του ευρωπαϊκού Νότου που έλαβε χώρα στη Ρώμη της Ιταλίας. Σε ένα κομβικό και ακόμα αρχικό στάδιο των συζητήσεων για την μελλοντική ΚΑΠ, θεωρήθηκε ότι έχει σημασία να ακουστούν οι απόψεις των συνεταιρισμών του Νότου και να εξεταστεί το πως μπορούν να διασφαλίστούν οι αρχές και οι αξίες τους αλλά και πως μπορούν να προοδεύσουν σε έναν κόσμο που αλλάζει όλο και πιο γρήγορα και που δεν αφήνει την ευρωπαϊκή γεωργική πολιτική ανεπηρέαστη.

Η συζήτηση δομήθηκε στη βάση ερωτημάτων που κλήθηκαν να απαντήσουν με τη σειρά όλοι οι ομιλητές, τα οποία αφορούσαν στις μεγάλες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι συνεταιρισμοί, στο κατά πόσο τα εργαλεία που είναι διαθέσιμα στο πλαίσιο της υφιστάμενης ΚΑΠ ανταποκρίνονται στις ανάγκες των συνεταιρισμών των χωρών του Νότου της ΕΕ συνολικότερα και με ποιους τρόπους, ποιες προϋποθέσεις οι συμπληρωματικές προς την ΚΑΠ ευρωπαϊκές πολιτικές (όπως π.χ. η διεθνής εμπορική πολιτική, η πολιτική ανταγωνισμού, η πολιτική έρευνας και καινοτομίας, η συνολικότερη αναπτυξιακή και επενδυτική πολιτική της Ευρωπαϊκής Επιτροπής κτλ) μπορούν να λειτουργήσουν υποστηρικτικά προς τους αγροτικούς συνεταιρισμούς του Νότου της ΕΕ.

Τα συμπεράσματα της συζήτησης που πραγματοποιήθηκε, συνοψίζονται στα ακόλουθα σημεία :

Οι εξελίξεις τόσο στις διεθνείς γεωργικές αγορές όσο και στην ίδια την παραγωγική διαδικασία, με τον ενισχυμένο ρόλο της καινοτομίας να τίθεται στο επίκεντρο, ανοίγουν μία νέα εποχή ευκαιριών αλλά και προκλήσεων για τους αγροτικούς συνεταιρισμούς και φάνηκε η θέλησή όλων να αδράξουν τις ευκαιρίες και να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις.

Οι συνεταιρισμοί είναι επιχειρήσεις που χρειάζονται υποστήριξη με εργαλεία που δεν θα παρεμβαίνουν αλλά θα πλαισιώνουν τη λειτουργία και θα ενισχύουν την ανταγωνιστικότητά τους, είτε στο πλαίσιο των εθνικών πολιτικών, είτε της ΚΑΠ είτε των συμπληρωματικών πολιτικών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Είναι βέβαιο ότι οι συνεταιρισμοί θα έχουν ενεργό ρόλο στο πλαίσιο των συζητήσεων για το μοντέλο της ΚΑΠ μετά το 2020. Ειδικά για τους συνεταιρισμούς του Νότου, που καλούνται να αντιμετωπίσουν εγγενείς, διαρθρωτικές δυσκολίες, είναι ιδιαίτερα κρίσιμο οι δυσκολίες αυτές να ληφθούν υπόψη κατά τον σχεδιασμό των μελλοντικών εργαλείων και πολιτικών στήριξης του αγροτικού τομέα της ΕΕ.

Οι συνεταιρισμοί του Νότου είναι υπέρ μίας ισχυρής, αλλά απλής στην εφαρμογή Κοινής (και τονίστηκε αυτό) Αγροτικής Πολιτικής που θα εξασφαλίζει τη δημιουργία αξίας για όλους τους αγροτικούς συνεταιρισμούς της Ευρώπης.

Η συλλογική δράση αποτελεί βίωμα και συνεχή επιδίωξη για τους συνεταιρισμούς και σε αυτό το πλαίσιο θα εργαστούν από κοινού και θα συνεργαστούν για να επιτύχουν αυτόν τον στόχο.

2η Θεματική ενότητα : Πολιτικές και εργαλεία για την ΚΑΠ του μέλλοντος

Η συντονίστρια της 2ης θεματικής ενότητας κα Έλλη Τσιφόρου, υπεύθυνη του Γραφείου Βρυξελλών της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ ανέφερε ότι η ποιότητα, η προώθηση και η πιστοποίηση, ο ρόλος των χρηματοοικονομικών εργαλείων και των εργαλείων διαχείρισης κινδύνου, αλλά και η συμβολή των νέων τεχνολογιών στη στήριξη της ευρωπαϊκής γεωργίας, αποτελούν ζητήματα που έχουν ήδη τεθεί στο τραπέζι των διαβουλεύσεων σε επίπεδο ΕΕ και που αναμένεται να αποτελέσουν τον  βασικό κορμό του  μελλοντικού μοντέλου της ΚΑΠ μετά το 2020. Στο πλαίσιο της 2ης θεματικής ενότητας, εξέχοντες ομιλητές από την Ελλάδα και την ΕΕ προσκλήθηκαν να αναλύσουν και να προσεγγίσουν τα παραπάνω ζητήματα. Ειδικότερα :

Ο Ανώτερος Σύμβουλος Πολιτικής στις ευρωπαϊκές αγροτικές και συνεταιριστικές οργανώσεις Copa-Cogeca κ. Χαβιέ Βάγιε, με ειδίκευση σε θέματα που σχετίζονται με την ποιότητα και την προώθηση των γεωργικών προϊόντων, την ασφάλεια των τροφίμων και των ζωοτροφών, την επισήμανση, τη διατροφή και την υγεία, αναφέρθηκε στις υφιστάμενες και μελλοντικές προκλήσεις για τις πολιτικές ποιότητας και προώθησης γεωργικών προϊόντων.

Ο κ. Κωνσταντίνος Μαυρόπουλος, Διευθυντής Ανάπτυξης Αγροδιατροφικού Τομέα της TÜV AUSTRIA HELLAS εστίασε στη σημασία των συστημάτων πιστοποίησης για τη διασφάλιση της ποιότητας και ασφάλειας των τροφίμων κατά μήκος της εφοδιαστικής αλυσίδας τροφίμων, καθώς και σε ζητήματα σχετικά με την εφαρμογή των υποχρεωτικών και εθελοντικών συστημάτων.

Ο Διευθυντής Ανάπτυξης Τραπεζικών Εργασιών Αγροτικού Τομέα Τράπεζας Πειραιώς κ. Γιάννης Χανιωτάκης, αναφέρθηκε στο ρόλο των χρηματοοικονομικών εργαλείων για την υποστήριξη και ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα στο παρόν αλλά και το μέλλον, εστιάζοντας στη συμπληρωματικότητά τους με τις ευρωπαϊκές και εθνικές πολιτικές αλλά και στις προϋποθέσεις με τις οποίες μπορούν να γίνουν πιο προσβάσιμα και ελκυστικά για τους παραγωγούς.

Η κα Έφη Κοκορέλη, Διευθύντρια Agrinsurance & Bancassurance, της Interamerican Α.Ε. αναφέρθηκε στα υφιστάμενα και μελλοντικά εργαλεία διαχείρισης κινδύνων για την ασφάλιση της παραγωγής και του εισοδήματος, αναφερόμενα όχι μόνο σε κινδύνους που οφείλονται σε φυσικές καταστροφές αλλά και σε οικονομικούς κινδύνους που προκύπτουν από την αστάθεια των γεωργικών αγορών, η οποία αποτελεί πλέον τη νέα κανονικότητα για τον πρωτογενή τομέα της ΕΕ.

Ο Διευθυντής Έρευνας και Ανάπτυξης της NEUROPUBLIC ΑΕ κ. Παναγιώτης Ηλίας, αναφέρθηκε στους προβληματισμούς που διατυπώνονται επί του παρόντος σε επίπεδο ΕΕ σε σχέση με την εισαγωγή των νέων τεχνολογιών στον αγροδιατροφικό τομέα και τους τρόπους με τους οποίους αναμένεται να επηρεαστεί αλλά και θα κληθεί να προσαρμοστεί ο ευρωπαϊκός αλλά και ο διεθνής γεωργικός τομέας.

Κοινή συνισταμένη των συζητήσεων που πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο της 2^ης θεματικής ενότητας ήταν η ανάγκη συνεργιών μεταξύ όλων των εμπλεκόμενων μερών του αγροδιατροφικού τομέα της χώρας, ώστε να μπει η ελληνική γεωργία σε τροχιά ανάπτυξης.

3η Θεματική Ενότητα : Προτάσεις και θέσεις συνεταιριστικής επιχειρηματικότητας

O συντονιστής της 3ης Θεματικής Ενότητας κ. Βασίλης Κάππας, Διευθυντής Επιχειρηματικής Ανάπτυξης της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ προσκάλεσε στο πάνελ έμπειρους ομιλητές προκειμένου να αναφερθούν σε προβληματισμούς και προτάσεις που αφορούν στην ανάπτυξη της συνεταιριστικής επιχειρηματικότητας στον αγροτικό τομέα της χώρας. Ειδικότερα :

Ο κ. Γεώργιος Χατζηγεωργίου, Οικονομολόγος, στέλεχος επιχειρήσεων, τόνισε ότι η αγορά των γεωργικών εφοδίων (ζωοτροφές, λιπάσματα, φυτοφάρμακα, σπόροι και πολλαπλασιαστικό υλικό)  χαρακτηρίζεται από πολυδιάσπαση με περίπου το 60-70 % των αγορών να γίνεται από 2.500 χιλιάδες περίπου καταστήματα γεωργικών εφοδίων που υπάρχουν στην χώρα, ενώ το μερίδιο των καταστημάτων των συνεταιρισμών κυμαίνεται στο 10-20%. Προκειμένου να περιοριστεί το κόστος των εισροών αυτών απαιτούνται συλλογικές δράσεις, ιδιαίτερα στη χώρα μας με τα διαρθρωτικά χαρακτηριστικά που έχει αυτό κρίνεται απαραίτητο. Οι συλλογικές δράσεις μπορούν να γίνουν μέσω της ανάπτυξης συνεργατικών σχημάτων συνεταιρισμών, οργανώσεων παραγωγών και ομάδων παραγωγών. Τα σχήματα αυτά με την συγκέντρωση των αναγκαίων εισροών μπορούν να επιτύχουν σημαντικές οικονομίες κλίμακας με μείωση του κόστους εισροών προς όφελος των παραγωγών-μελών τους. Μέσω της σωστής οργάνωσης και της συμβολαιακής γεωργίας μπορεί να επιλυθεί και το σημαντικό πρόβλημα της ρευστότητας. Παράλληλα το κόστος εισροών μπορεί να μειωθεί κάνοντας χρήση των εδαφολογικών δεδομένων και της παροχής εξειδικευμένων συμβουλών ορθών και άριστων γεωργικών πρακτικών. Ο περιορισμός των εισροών μόνο σε αυτές που η παραγωγή έχει ανάγκη θα μπορούσε να περιορίσει το κόστος παραγωγής πάνω από 20% στο κόστος λιπασμάτων, πάνω από 25% στα φυτοφάρμακα.

Ο κ. Χαράλαμπος Φιλαδαρλής , Διευθυντής Υποστήριξης και Ανάπτυξης Εξαγωγών της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ έδωσε έμφαση, στην ανάγκη συνένωσης δυνάμεων των υφιστάμενων συνεταιριστικών δομών, προκειμένου να δημιουργηθούν οικονομίες κλίμακας και μεγάλα μεγέθη τελικών προϊόντων, ώστε να αυξηθεί η διαπραγματευτική δύναμη των συνεταιρισμών, έναντι των μεγάλων αλυσίδων σούπερ μάρκετ. Ταυτόχρονα πρότεινε τη στροφή σε προϊόντα υψηλής προστιθέμενης αξίας, σε αντίθεση με την μαζική παραγωγή προϊόντων που χαρακτηρίζονται ως εμπορεύματα (commodities) και παρέχουν χαμηλή προστιθέμενη αξία.

Ο κ. Αθανάσιος Τσιοτίνας, Πρόεδρος Αγροτικού-Κτηνοτροφικού Συνεταιρισμού Αρκαδίας

ανέδειξε την ανάγκη αλλαγής νοοτροπίας των παραγωγών, με στόχο την δημιουργία νέων και υγειών συνεργατικών σχημάτων, βασισμένο σε στέρεες αρχές και αξίες και με στόχο πάντα την επιχειρηματική ανάπτυξη. Επίσης έδωσε έμφαση στην ανάγκη εισαγωγής της καινοτομίας στην γεωργική παραγωγή, ως το βασικό παράγοντα βελτίωσης της ανταγωνιστικότητας των  Ελληνικών αγροτικών προϊόντων.

Ο κ. κ. Χρήστος Γιαννακάκης, Σύμβουλος του Αγροτικού Συνεταιρισμού Venus Growers, ανέλυσε τα σημαντικά πλεονεκτήματα που δίνουν στα αγροτικά προϊόντα, οι ενέργειες προώθησης που επιδοτούνται από προγράμματα της Ε.Ε. Η προστιθέμενη αξία που αποκτά το προϊόν μέσα από αυτές τις δραστηριότητες είναι σημαντική ενώ οι εν λόγω πρωτοβουλίες συμβάλλουν στην διαφοροποίηση του προϊόντος στα μάτια των τελικών καταναλωτών.