4o Πανελλήνιο Συνέδριο για την ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας

Στη Θεσσαλονίκη «χτύπησε» στις 9-10 Νοεμβρίου ο παλμός του ελληνικού αγροδιατροφικού τομέα, καθώς εκπρόσωποι τους, μοιράστηκαν το όραμά τους για την ελληνική και την ευρωπαϊκή γεωργία, και αντάλλαξαν απόψεις σχετικά με τις τάσεις και τις πολιτικές που επηρεάζουν την ανάπτυξή της, στα πλαίσια του ετήσιου Πανελλήνιου Συνεδρίου για την Ανάπτυξη της Ελληνικής Γεωργίας, που συνδιοργάνωσαν –με απόλυτη επιτυχία- η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ με τον ΣΕΒΕ (Σύνδεσμο Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος), υπό την αιγίδα της ΕΝΠΕ (Ένωση Περιφερειών Ελλάδος).

Το 4^ο Συνέδριο, που πραγματοποιήθηκε στο ξενοδοχείο Porto Palace είχε θέμα «Καινοτομία & γνώση στον πρωτογενή τομέα: Απελευθερώνοντας τη δυναμική της υπαίθρου» και σε αυτό παραγωγοί, στελέχη συνεταιρισμών από την Ελλάδα και την Ευρώπη, εκπρόσωποι της ακαδημαϊκής και ερευνητικής κοινότητας, περιφερειακών, εθνικών και ευρωπαϊκών αρχών, καθώς και σημαντικοί επιχειρηματικοί φορείς της εφοδιαστικής αλυσίδας τροφίμων από την Ελλάδα και την ΕΕ μίλησαν για τις σημαντικές προκλήσεις με τις οποίες βρίσκεται αντιμέτωπος ο αγροδιατροφικός τομέας και πως η αξιοποίηση της καινοτομίας και ειδικότερα της ευφυούς γεωργίας μπορεί να προδώσει την απαιτούμενη προστιθέμενη αξία στα παραγόμενα προιόντα.

Σε όλη τη διάρκεια του 3ήμερου Συνεδρίου, η παρουσία του κόσμου ήταν εντυπωσιακή, ενώ χρήσιμα συμπεράσματα προέκυψαν από τις τοποθετήσεις των ομιλητών στις 3 θεματικές ενότητες και τα 4 εργαστήρια που έλαβαν χώρα στο συνεδριακό χώρο.

Η έναρξη του συνεδρίου την Τετάρτη 8/11/2017 έγινε με ειδική εκδήλωση-παρουσίαση του βιβλίου Εγκυκλοπαίδεια Ελαιοκομίας: «Το Ελαιόλαδο».

Η 1^η μέρα του Συνεδρίου
Οι εργασίες της πρώτης μέρας του Συνεδρίου ξεκίνησαν παρουσία πλήθους κόσμου και επίσημων προσκεκλημένων από τον πολιτικό, επιχειρηματικό  αυτοδιοικητικό, αγροτικό και συνεταιριστικό χώρο, από την Ελλάδα αλλά και το εξωτερικό. Την εναρκτήρια ομιλία του Συνεδρίου πραγματοποίησε ο Υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Τηλεπικοινωνιών και Ενημέρωσης Νίκος Παππάς, ενώ στο πλαίσιο των εργασιών του Συνεδρίου μίλησε ο κ. Στέργιος Πιτσιόρλας, Υφυπουργός Οικονομίας και Ανάπτυξης. Σε βιντεοσκοπημένο μήνυμα του, στο συνέδριο της «GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ» ο εκπρόσωπος τύπου της Κομισιόν, Μαργαρίτης Σχοινάς υπογράμμισε ότι η «GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ λειτουργεί ως πρότυπο, που αναδεικνύει τη σημασία των συνεργιών και των συμμαχιών, πέρα από ιδεοληψίες, στεγανά και προκαταλήψεις του παρελθόντος, για την επίτευξη κοινών αναπτυξιακών στόχων στο δύσκολο περιβάλλον της μεταμνημονιακής Ελλάδας, που δεν είναι μακριά».

Μεταξύ άλλων παρέστησαν ο κ. Καρτερός Θανάσης, υπεύθυνος Γραφείου Τύπου του Πρωθυπουργού, ο κ. Κρέτσος Λευτέρης, Γενικός Γραμματέας Ενημέρωσης, ο κ. Ράλλης Στέλιος, Γενικός Γραμματέας Ψηφιακής Πολιτικής, ο κ. Χριστοφορίδης Γιώργος, Ειδικός Σύμβουλος του Υπουργού, η κ. Βασιλική Αποστολοπούλου, Επιστημονική Συνεργάτιδα της ΓΓΕΕ, ο πρόεδρος του ΟΠΕΚΕΠΕ Καπρέλης Αθανάσιος και οι αντιπρόεδροι Αποστολάκης Γεώργιος, Κέντρος Γεώργιος.

Η 2^η μέρα του Συνεδρίου
Θέματα που σχετίζονταν με τον ψηφιακό μετασχηματισμό της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας παρουσιάστηκαν τη δεύτερη και τελευταία μέρα του συνεδρίου, με έμφαση στον ρόλο της τεχνολογίας, στην ανάπτυξη του πρωτογενούς τομέα, στην ευφυή γεωργία και στο ρόλο των νέων ανθρώπων στην αγροτική παραγωγή.

Η δεύτερη μέρα του Συνεδρίου ξεκίνησε με χαιρετισμό του Προέδρου της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, Χριστόδουλου Αντωνιάδη, ο οποίος αφενός υπογράμμισε το σημαντικό ρόλο της εταιρείας στην οργάνωση της αγροτικής παραγωγής και οικονομίας και αφετέρου σημείωσε ότι η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ πρώτη οραματίστηκε την ψηφιακή γεωργία, όταν η μεγάλη πλειοψηφία των εμπλεκομένων έμενε προσκολλημένη σε περιχαρακωμένες, μη αναπτυξιακές πρακτικές. Καλωσορίζοντας τους συνέδρους, ο πρόεδρός κ. Αντωνιάδης, τόνισε ότι η ανάπτυξη της γεωργίας περνά μέσα από την ψηφιοποίησή της, ώστε να γίνει ανταγωνιστική, μίλησε για το ξεκίνημα της Gaia Επιχειρείν, λέγοντας ότι οραματίστηκε την ψηφιακή γεωργία όταν η πλειονότητα των εμπλεκομένων έμενε περιχαρακωμένη σε μη αναπτυξιακές πρακτικές και υπογράμμισε ότι η ευφυής γεωργία μπορεί από ευχή να γίνει πράξη.

Από την πλευρά του, ο Διευθύνων Σύμβουλος της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, Ιωάννης Κουφουδάκης, αναφέρθηκε στη σημασία της ψηφιακής επανάστασης στον αγροτικό τομέα που – όπως τόνισε- είναι ο τρόπος να αγαπήσουν οι νέοι τη γη και την ύπαιθρο, ο τρόπος να παράγουμε περισσότερα εξασφαλίζοντας τη βιωσιμότητα των φυσικών πόρων αλλά και ο τρόπος να αισθάνονται οι καταναλωτές ασφαλείς για τα ελληνικά προϊόντα.

Η τοποθέτηση του Υπ. Ψηφιακής Πολιτικής
Στην τοποθέτησή του, ο υπουργός Ψηφιακής Πολιτικής, Νίκος Παππάς, ανακοίνωσε το έργο “Agro Internet of things”, ένα διαδίκτυο για την αγροτική παραγωγή προϋπολογισμού 7,5 εκατ. Ευρώ. Όπως είπε, στην ολοκλήρωσή του θα αποτελεί ένα από τα πιο καινοτόμα έργα στην Ευρώπη για τη βοήθεια των αγροτών. Θα λειτουργεί με επίγειους σταθμούς, αισθητήρες σε συνδυασμό με δορυφορική αποτύπωση και με την αξιολόγηση όλων των χρονοσειρών δεδομένων από τα υφιστάμενα συστήματα. Το σύνολο των δεδομένων θα ταξινομείται και με την κατάλληλη επεξεργασία και θα υποστηρίζει τις ανάγκες κάθε παραγωγού. Επιπλέον, το “Agro Internet of things”, εκτός από μία πλατφόρμα ενίσχυσης των αγροτών θα είναι και εργαλείο υποβοήθησης για περαιτέρω αυτοματοποίηση των διαδικασιών πιστοποίησης του ΟΠΕΚΕΠΕ.

Ακολούθησαν χαιρετισμοί από τους δήμαρχο Θεσσαλονίκης,  Γιάννη Μπουτάρη, ο οποίος αναφέρθηκε στην ποιότητα των προϊόντων της ελληνικής γης, ως συγκριτικό πλεονέκτημα ανάδειξης τους στις αγορές, της υφυπουργού Εσωτερικών (Μακεδονίας-Θράκης) Μαρίας Κόλλια Τσαρουχά, η οποία μίλησε για τα θετικά βήματα της κυβέρνησης στον αγροτικό τομέα, τα οποία, στοχεύουν σε ένα πιο οργανωμένο μέλλον για τον πρωτογενή τομέα της οικονομίας. Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Εξαγωγέων Βορείου Ελλάδος (ΣΕΒΕ), Κυριάκος Λουφάκης, έκανε αναφορά στην αναγκαιότητα της  αύξησης της προστιθέμενης αξίας των αγροτικών προϊόντων με τη χρήση της νέας τεχνολογίας, διευκρινίζοντας ότι η γεωργία ακριβείας αποτελεί πλεονέκτημα σε αυτή την κατεύθυνση. Στη φορολόγηση και το ασφαλιστικό στον αγροτικό τομέα, που αποτελούν τροχοπέδη στην ανάπτυξη της ελληνικής γεωργίας και κτηνοτροφίας,  αναφέρθηκε ο πρόεδρος του Συνδέσμου Αγροτικών Συνεταιριστικών Οργανώσεων και Επιχειρήσεων Ελλάδας (ΣΑΣΟΕΕ) Αλέξανδρος Κοντός, ο οποίος παράλληλα ζήτησε στήριξη της εξωστρέφειας της Αγροτικής Οικονομίας της χώρας.

Για την Τράπεζα Πειραιώς, η στήριξη της παραγωγικής διαδικασίας, τόσο βραχυπρόθεσμα, όσο και μακροπρόθεσμα, η συμβουλευτική και η εκπαιδευτική υποστήριξη αλλά και η παροχή υψηλού επιπέδου υπηρεσιών στους φορείς του αγροτικού κόσμου, αποτελεί στρατηγική επιλογή, τόνισε ο Πρόεδρος της Τράπεζας, Γιώργος Χαντζηνικολάου.

«Τι είδους αγροτική παραγωγή θέλουμε;» αναρωτήθηκε ο πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης & Τροφίμων, Μάρκος Μπόλαρης, ο οποίος διαβεβαίωσε ότι η ποιότητα των ελληνικών αγροτικών προϊόντων μπορεί να εξασφαλίσει την παρουσία τους στις μεγαλύτερες ξένες αγορές.

Για την αναγκαιότητα της ισχυρής και σύγχρονης αγροτικής επιχειρηματικότητας που θα στηρίζεται στη σύγχρονη τεχνολογία και καινοτομία μίλησε η εκπρόσωπος της Νέας Δημοκρατίας, βουλευτής Σερρών, Φωτεινή Αραμπατζή, ενώ εκ μέρους της Δημοκρατικής Συμπαράταξης, ο Μιχάλης Τζελέπης, επίσης βουλευτής Σερρών, ζήτησε να ξεκαθαρίσει νομικά το θέμα το συνεταιρισμών για ένα σύγχρονο μοντέλο ανάπτυξης στον αγροτικό τομέα.

Ο Κων/νος Αγοραστός, Περιφερειάρχης Θεσσαλίας και Πρόεδρος της ΕΝ.ΠΕ ανέφερε ότι «οι Περιφέρειες γνωρίζουν στην πράξη ότι ξέρουν να συνεργάζονται και η συνεργασία αποτελεί βασική προϋπόθεση στον αγροτικό τομέα. Να επιτραπεί στους ανθρώπους να ζήσουν και να δημιουργήσουν για να αντιστραφεί το φαινόμενο της ερημοποίησης της ελληνικής υπαίθρου.

Ο Θεοφάνης Παπάς, αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Οικονομίας Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, στάθηκε στον εξαγωγικό προσανατολισμό της Περιφέρειας και ζήτησε «να αποφύγουμε παραδείγματα του παρελθόντος και λάθη που οπισθοδρομούν τον πρωτογενή τομέα. Ευελπιστούμε η επόμενη μέρα να μας βρει σε καλύτερη μοίρα.

Ο Κώστας Μπακογιάννης, Περιφερειάρχης Στερεάς Ελλάδας υποστήριξε ότι «το συνέδριο της GAIA Επιχειρείν διαφέρει από όλα τα άλλα συνέδρια σε αξία και ουσία. Το 50% του αγροτικού εισοδήματος προέρχεται από αποφάσεις, όχι με βάση την αγορά αλλά την ευρωπαϊκή οικονομική επιδότηση/ενίσχυση. Καινοτομία, εξωστρέφεια, αλλά με αξιοποίηση των πόρων για τον πρωτογενή τομέα, είναι ο στόχος.

Ο Σταύρος Αρναουτάκης, Περιφερειάρχης Κρήτης δήλωσε ότι «η γεωργία και η κτηνοτροφία συνέβαλλε στο ΑΕΠ της χώρας, πριν από την έλευση του τουρισμού στην Κρήτη. Η περιφέρεια συστηματικά εφαρμόζει σχέδιο δράσεων για την υποστήριξη των εμπλεκομένων στον αγροδιατροφικό χώρο. Η Αγροδιατροφική Σύμπραξη συνέβαλλε στην πιστοποίηση 600 προϊόντων του νησιού με τις εξαγωγές των κρητικών προϊόντων να φτάνουν ετησίως τα 520 εκατ. ευρώ. Η έρευνα και η καινοτομία πρέπει να στρέφεται τόσο σε καλλιεργητικό, όσο και σε μεταποιητικό επίπεδο.

Ο Θεόδωρος Καρυπίδης, Περιφερειάρχης Δυτικής Μακεδονίας χαρακτήρισε την περιοχή του ως «Περιφέρεια των αντιθέσεων», και ζήτησε την υλοποίηση εκείνων των πολιτικών που μπορούν να διορθώσουν αδικίες ετών.

Ο Thomas Magnusson, πρόεδρος COGECA υποστήριξε στην ομιλία του ότι «η επιστήμη και η τεχνολογία στον πρωτογενή τομέα προσφέρουν ένα λαμπρό μέλλον στον έλληνα παραγωγό, καθώς δημιουργούν νέες αγορές και προσφέρουν ασφαλή προϊόντα, τα οποία αναζητούν ολοένα και περισσότερο οι καταναλωτές. Αυτές οι καινοτόμες πρακτικές που εφαρμόζονται στην ελληνική γεωργία πρέπει να αναδειχθούν από όλους όσοι τις εφαρμόζουν».

Ο Βασίλης Γούναρης, Διευθύνων σύμβουλος της BASF ΕΛΛΑΣ ΑΒΕΕ επιβεβαίωσε την άποψη ότι η BASF στηρίζει τον αγρότη και επενδύει σε νέα πρωτοποριακά συστήματα γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Τόνισε όμως ότι η Ελλάδα υστερεί στην υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών και αυτό οφείλεται στη γήρανση του αγροτικού πληθυσμού και στον πολυτεμαχισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων. Προέτρεψε δε τα ελληνικά Πανεπιστήμια να συνδεθούν με τον Έλληνα αγρότη και τους αγροτικούς Συνεταιρισμούς.

Ο Yves Madre, συνιδρυτής της Ευρωπαικής Δεξαμενής Σκέψης Farm Europe στάθηκε στην άποψη ότι «χρειάζεται περισσότερη παραγωγή με αποτελεσματικότητα και μικρότερο κόστος». Ο Gennaro Sicolo, πρόεδρος Consorzio Nationaledegli OLIVICOLTORΙ υποστήριξε ότι η Γεωργία χωρίς καινοτομία δεν έχει μέλλον.

Ο Γιώργος Κορμέντζας, Γενικός Διευθυντής GAIA Επιχειρείν ανέφερε ότι «απαιτείται μιας μεγάλης κλίμακας αλλαγή και παρέμβαση που θα πρέπει να γίνει με κοινωνική δικαιοσύνη και την οποία προσπαθούμε ως GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ. Χρειαζόμαστε μαζί μας τους ερευνητές τα πανεπιστήμια, την πολιτεία, τους συνεταιρισμούς».

Ο Κώστας Γκουγκουλιάς, διευθυντής ΘΕΣγάλα τόνισε ότι χρειάζονται οικονομικές και ποιοτικές θυσίες από τους Έλληνες παραγωγούς και εμπιστοσύνη σε ανθρώπους που θα πάρουν τους Συνεταιρισμούς στα χέρια τους με όραμα και στρατηγική και θα μπορέσουν να οργανώσουν και να διοικήσουν μια τέτοια επιχείρηση.

«Η ιδιωτική ασφαλιστική αγορά αντιμετωπίζει τους συνεταιρισμούς ως μια σύγχρονη επιχείρηση» δήλωσε η Έφη Κοκορέλη, διευθύντρια Agrinsurance & Bankassurance, InteramericanAE.

Ο υπεύθυνος Αγροτικής Παραγωγής Ελαιουργικές Επιχειρήσεις “Maxouli” Λεωνίδας Πολυμενάκος, τόνισε ότι με συστήματα γεωργίας ακριβείας κινείται η όλη ελαιοκομική διαδικασία στην επιχείρηση του που διακρίνεται συνεχώς.

Ο Δρ Αθανάσιος Τσαυτάρης, τ. υπουργός ΑΑΤ, Ακαδημαϊκός Διευθυντής Perrotis College, Αμερικανική Γεωργική Σχολή ανέφερε όλα τα βήματα της αγροτικής διαδικασίας, που αλλάζουν χάρις στα δεδομένα της γονιδιωματικής και μεταγονιδιωματικής που μελετά ταυτόχρονα πολλά γονιδιώματα διαφορετικών οργανισμών.

Ο Γεώργιος Κατσουράνης, Διευθύνων Σύμβουλος, Κέντρο Βιώσιμης Επιχειρηματικότητας ΕΞΕΛΙΞΗ ΑΕ ζήτησε να βοηθήσουμε όλοι τον πρωτογενή τομέα να κάνει τα απαραίτητα βήματα εκσυγχρονισμού.

Ο Δρ Θωμάς Μπαρτζάνας, Διευθυντής Ερευνών Ινστιτούτο ΕΡευνών Βιο-Οικονομίας και Αγρο-Βιοτεχνολογίας δήλωσε πρόθυμος για συνεργασία με οποιονδήποτε ενδιαφερόμενο στην πρωτογενή παραγωγή για την αξιοποίηση της καινοτομίας.
«Απαραίτητη είναι η στροφή στην καινοτομία» δήλωσε ο Σπυρίδων Φουντάς, Επ. Καθηγητής Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών.

Τέλος χρήσιμα συμπεράσματα προέκυψαν και από την ομιλία του Τάσου Χανιώτη, Διευθυντή Οικονομικών Αναλύσεων, Προοπτικών και Αξιολογήσεων της Γενικής Διεύθυνσης Γεωργίας, Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Εργαστήρια
Νωρίτερα, πραγματοποιήθηκαν 4 παράλληλα Εργαστήρια, με πρώτο αυτό της Ευφυούς Γεωργίας, όπου παρουσιάστηκαν τέσσερις διαφορετικές μελέτες περιπτώσεων ευφυούς γεωργίας, εμπορικής παροχής υπηρεσιών στην Ευρώπη. Το δεύτερο αφορούσε το θέμα του Αγροδιατροφικού Εμπορίου στην περιοχή των Βαλκανίων. Οι εισηγητές του workshop έθεσαν διάφορα θέματα, προβλήματα ευκαιρίες και προτάσεις που αξίζει να μελετηθούν στο μέλλον. Στη διάρκεια των Εργαστηρίων και σε διαφορετική ενότητα έγινε ενημέρωση για την εξαγωγική πλατφόρμα agrogate.gr. Σκοπός της πλατφόρμας είναι η προώθηση των εξαγωγών των ελληνικών αγροτικών προϊόντων και μεταποιημένων τροφίμων σε όλο τον κόσμο. Η θεματική του 3ου Εργαστηρίου αναφερόταν στην Έξυπνη εξειδίκευση στον Αγροδιατροφικό τομέα: Περιφερειακές προσεγγίσεις στην αγροτική καινοτομία και γνώση. Αναπτύχθηκαν ζητήματα όπως η ανάπτυξη του ρόλου της περιφερειακής ανάπτυξης στη μεταφορά καινοτομίας και γνώσης στον αγροτικό χώρο. Για το σκοπό αυτό οι αρμόδιοι ΑντιΠεριφερειάρχες  4 μεγάλων περιφέρων της χώρας, Στερεάς Ελλάδας, Κεντρικής Μακεδονίας, Θεσσαλίας και Πελοποννήσου, παρουσίασαν τον τρόπο με τον οποίο προσεγγίζουν την έξυπνη εξειδίκευση και την καινοτομία ξεχωριστά. Τέλος το θέμα της ψηφιοποίησης στην εφοδιαστική αλυσίδα τροφίμων απασχόλησε το 4ο και τελευταίο θέμα του Εργαστηρίου. Αναλύθηκαν οι δυνατότητες να προσδιοριστεί η γεωγραφική προέλευση των τροφίμων μέσα από σύγχρονες αναλυτικές τεχνικές και διερευνήθηκαν οι δυνατότητες της εφαρμογής νέων τεχνολογιών στο χώρο της κτηνοτροφίας και οι εξελίξεις στη συλλογή, ανάλυση και επεξεργασία των δεδομένων στην αγροδιατροφική αλυσίδα.