Εφαρμογή των υπηρεσιών ευφυούς γεωργίας στη Χαλκιδική

Οι καινοτόμες υπηρεσίες ευφυούς γεωργίας της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ προσεγγίζουν ολιστικά την παραγωγική διαδικασία μέσα στο χωράφι. Μετρούν με ακρίβεια τις ανάγκες της καλλιέργειας ανά πάσα χρονική στιγμή, παρακολουθούν τις εφαρμογές του παραγωγού στο χωράφι και του παρέχουν επιστημονικές συμβουλές ακριβείας, προσαρμοσμένες ακριβώς στις ιδιαίτερες ανάγκες του χωραφιού του.
Το συγκεκριμένο έργο αφορά στην εφαρμογή των υπηρεσιών Ευφυούς Γεωργίας της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ στην περιοχή της Χαλκιδικής για την ελιά. Η ομάδα της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ που εφαρμόζει τις υπηρεσίες ευφυούς γεωργίας αποτελείται από μηχανικούς πληροφορικής και συστημάτων που προσαρμόζουν και επιβλέπουν τα τεχνολογικά συστήματα και εξειδικευμένους επι­στήμονες (φυτοπαθολόγους, εδαφολόγους, γεωργικούς μηχανικούς, εντομολόγους κ.λπ.) που προσαρμόζουν και ερμηνεύουν τα επιστημονικά μοντέλα που χρησιμοποιούνται στη λήψη των αποφάσεων.
Στη συγκεκριμένη περίπτωση της εφαρμογής των υπηρεσιών στην εκμετάλλευση του κ. Προδρόμου, η ομάδα εγκατέστησε στην αρχή του έτους τρεις τηλεμετρικούς σταθμούς GAIAtron μέτρησης ατμοσφαι­ρικών και εδαφικών παραμέτρων, έλαβε δείγματα εδάφους και φύλλων για αναλύ­σεις, τοποθέτησε εντομοπαγίδες, χρησιμο­ποίησε ειδικά όργανα για μέτρηση δεικτών της φυσιολογίας των δέντρων, ενώ παράλ­ληλα εξόπλισε τον παραγωγό και επιβλέπο­ντα γεωπόνο της εκμετάλλευσης με ειδικές εφαρμογές για κινητό για την καταγραφή των καλλιεργητικών εφαρμογών και λήψη παρατηρήσεων.
Δημιούργησε έτσι ένα ολιστικό σύστημα παρακολούθησης με ακρίβεια όλων των ζωτικών ενδείξεων της καλλιέργειας, του εδάφους, των ατμοσφαιρικών συνθηκών και των εφαρμογών που γίνονται μέσα στο χωράφι και μάλιστα με τέτοιον τρό­πο, ώστε να μην επιβαρύνεται καθόλου ο παραγωγός και ο επιβλέπων γεωπόνος στις καθημερινές τους εργασίες.
Ο στόχος κατά το πρώτο έτος εφαρμο­γής των υπηρεσιών ήταν να γίνει πλήρης καταγραφή των συνθηκών που επικρατούν στην καλλιέργεια (έδαφος-κλίμα), των καλ­λιεργητικών εργασιών που πραγματοποιεί ο παραγωγός, να μετρηθούν οι ιδιαιτερό­τητες της συγκεκριμένης ποικιλίας στη Χαλκιδική και να βγουν πολύτιμα συμπε­ράσματα.
Κατά την πρώτη περίοδο, ο παραγωγός εφάρμοσε τις συμβουλές λίπανσης ακριβεί­ας που του έδωσε η υπηρεσία, αλλά συνέ­χιζε να εφαρμόζει τις δικές του πρακτικές φυτοπροστασίας και άρδευσης με τον συμ­βατικό τρόπο διαχείρισης. Αυτή η πιλοτική περίοδος είναι απαραίτητη για να εξειδι­κευθούν κατάλληλα τα μοντέλα στις ιδιαι­τερότητες της περιοχής και της ποικιλίας αλλά, και να αποτιμηθεί η προσδοκώμενη επίδραση των υπηρεσιών στην κερδοφορία της εκμετάλλευσης.

Συγκεκριμένα:
■ Θρέψη: Από τη λήψη δειγμάτων εδά­φους και φύλλων και διεξαγωγής αναλύ­σεων τροφοδοτήθηκαν τα επιστημονικά μοντέλα λίπανσης που έχουν αναπτυχθεί ειδικά για την ελιά. Το αποτέλεσμα ήταν συμβουλές λίπανσης ακριβείας που προσ­διορίζουν την ποσότητα, το είδος, τον τρό­πο και τον χρόνο εφαρμογής του λιπάσμα­τος. Ο παραγωγός εφάρμοσε τη συμβουλή λίπανσης με θετική επίπτωση στην ποσό­τητα και στο μέγεθος των καρπών.
■ Φυτοπροστασία: Σχετικά με τη φυ­τοπροστασία, έγινε συστηματική παρακο­λούθηση της παρουσίας δάκου (ο κυριό­τερος εχθρός της ελιάς στην περιοχή) και κυκλοκόνιου (η κυριότερη ασθένεια για τη συγκεκριμένη περιοχή και ποικιλία). Τα μοντέλα, που αναπτύχθηκαν, λαμβάνουν υπόψη τις μικροκλιματικές συνθήκες και δίνουν σε πραγματικό χρόνο τον δείκτη κινδύνου για τη συγκεκριμένη ασθένεια.
Η εγκατάσταση παγίδων για την παρακολούθηση του πληθυσμού του δάκου και οι επιτόπιες μετρήσεις και σχετικές παρατηρήσεις για προσβολές, συμπλή­ρωσαν την εικόνα και επιβεβαίωσαν την προγνωστική ακρίβεια των μοντέλων. Στη συγκεκριμένη περίπτωση και όπως παρουσιάζεται και στην εικόνα που συ­νοδεύει το κείμενο ο παραγωγός σε δύο περιπτώσεις (σύμβολο !) καθυστέρησε σε δύο ψεκασμούς για κυκλοκόνιο, ενώ ένας ψεκασμός δεν χρειαζόταν να γίνει (σύμβολο x). To τελευταίο επιβεβαιώθηκε και από το αψέκαστο τμήμα τον ελαιώνα (μάρτυρας), το οποίο δεν εμφάνισε σημά­δια προσβολής.
■ Άρδευση: Η άρδευση απαιτεί πρόσθε­τη διεργασία προσαρμογής των μοντέλων σε κάθε αγροτεμάχιο, αφού έστω και λίγο διαφορετικός τρόπος διαμόρφωσης του συστήματος άρδευσης οδηγεί σε διαφο­ρετικό τρόπο ανάπτυξης του ενεργού ρι­ζικού συστήματος. Αρχικά, έγινε μέτρηση με ειδικούς αισθητήρες της κατανομής του ριζικού συστήματος στο έδαφος και, στην συνέχεια, μελετήθηκε η απόκριση των ελαι­οδέντρων στην υδατική καταπόνηση με μετρήσεις της μέγιστης φωτοσυνθετικής ικανότητας, στοματικής αγωγιμότητας και μεσοκυττάριου CO2.
Έπειτα, προσαρμόστηκε κατάλληλα το μοντέλο διαχείρισης υδατικού δυναμικού για τη συγκεκριμένη καλλιέργεια, το οποίο υπολογίζει τη βέλτιστη ποσότητα νερού που χρειάζεται το ελαιόδεντρο ανά πάσα στιγμή. Και σε αυτή την περίπτωση συγκρί­ναμε τα ποτίσματα που έκανε ο παραγωγός με αυτά που προτείνονται από το μοντέλο άρδευσης και διαπιστώσαμε ότι ο παρα­γωγός υπεραρδεύει σε μεγάλο ποσοστό. Αυτό οδηγεί σε προσθήκη αυξημένης πο­σότητας νερού που είναι υψηλότερη από την ικανότητα συγκράτησης υγρασίας του εδάφους (υπεράρδευση) σε απορροή νερού και σημαντική απώλεια θρεπτικών στοιχείων μέσω μεταφοράς τους σε βαθύ­τερα του ριζικού συστήματος στρώματα (έκπλυση) – με την αντίστοιχη οικονομική επιβάρυνση.
Τέλος, αυξημένη εδαφική υγρασία λόγω της πλεονάζουσας εδαφικής υγρασίας δημι­ουργεί ευνοϊκές συνθήκες για την ανάπτυξη εδαφικών μυκήτων, όπως η βερτισιλλίωση, που οδηγούν σε μείωση της ποσότητας και ποιότητας της παραγωγής.
Όπως προκύπτει από τα παραπάνω, η πρώτη φάση του έργου μάς έδειξε τεκμη­ριωμένα ότι ο κ. Προδρόμου βελτίωσε την ποσότητα και το μέγεθος των καρπών του εφαρμόζοντας τις συμβουλές λίπανσης, ενώ οι μετρήσεις στην άρδευση και στη φυτο­προστασία έδειξαν ότι μπορεί να εξοικονο­μήσει σημαντικές ποσότητες αρδευτικού νερού, να ελαττώσει κατά περίπτωση τους ψεκασμούς φυτοπροστατευτικών και να μει­ώσει περαιτέρω τους κινδύνους προσβολών.
Στην επόμενη καλλιεργητική περίοδο, ο κ. Προδρόμου θα εφαρμόζει τις συμβουλές ακριβείας για την άρδευση και τη φυτοπρο­στασία, ώστε να αξιοποιήσει στο σύνολό τους τις υπηρεσίες ευφυούς γεωργίας.

Πηγή : Ύπαιθρος Χώρα – Παρασκευή 21 Οκτωβρίου 2016