Εσύ, τι ελαιόλαδο έχεις;

Τέλος στη νοθεία του ελληνικού ελαιολάδου με το καινοτόμο έργο για τον Ισοτοπικό Προσδιορισμό Γεωγραφικής Προέλευσης (ΟliveOil-ID) της GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ

Στο πλαίσιο του έργου «Συνεργατικοί Σχηματισμοί Και­νοτομίας/ΣΣΚ», η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, σε συνεργασία με την ΑΞΙΟΝ Αγροτική, συνεταιρισμούς παραγωγής ελαιόλαδου από τη Μυτιλήνη και την Κρήτη και το Εργα­στήριο Φυτικής Παραγωγής του Πανεπιστημίου Πατρών, προχωρούν από κοινού στη δημιουργία και εφαρμογή ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος Γεωγραφικής Ιχνηλασιμότητας Ελαιολάδου.

Ο στόχος του έργου OliveOiL-ID, είναι η ανάπτυξη του πρώτου χάρτη ισοτοπικού και στοιχειακού αποτυπώμα­τος για το ελληνικό ελαιόλαδο. Με τη σταδιακή ανάπτυξη του χάρτη και την καταγραφή δεδομένων, θα παρέχονται ασφαλείς πληροφορίες προς τους καταναλωτές, σχετικά με την προέλευση του ελαιολάδου που αγοράζουν, ενώ, παράλληλα, προστατεύεται ο κόπος των παραγωγών, έναντι πρακτικών αθέμιτου ανταγωνισμού.

Το έργο θα πραγματοποιηθεί σε δύο φάσεις. Στην πρώ­τη φάση, η GΑΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, ως φορέας αρωγός, θα πραγματοποιήσει τις απαραίτητες ενέργειες συντονισμού και προετοιμασίας μέσα από κατάλληλες εκπαιδεύσεις προς τα μέλη-συνεταιρισμούς ενώ, στη δεύτερη φάση, τα μέλη του σχηματισμού, σε συνεργασία με το εργαστήριο του Πανεπιστημίου, θα προχωρήσουν στην αποτύπωση των πρώτων πειραματικών δεδομένων. Το αποτέλεσμα θα είναι να αναπτυχθεί στην ελληνική επικράτεια ο πρώτος χάρτης ισοτοπικού αποτυπώματος που θα επιτρέπει την ταυτοποίηση της γεωγραφικής προέλευσης του ελαιόλαδου.

Από την αρχή του εγχειρήματος της GAIA EΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, ο τομέας του ελαιο­λάδου αποτέλεσε στρατηγική μας προτε­ραιότητα, καθώς είναι αδιαμφισβήτητη η σημασία του για τον εθνικό αγροδιατρο­φικό κλάδο, αλλά και ευρύτερα για την οικονομία της υπαίθρου και την πολιτιστική μας ταυτότητα. Αποφασίσαμε, λοιπόν, να αναλάβουμε πρωτοβουλία μέσω του έργου OliveOiL-ID, ώστε να ενισχύσουμε την προστασία του εμβληματικού αυτού προϊόντος και ταυτόχρονα όσους το παράγουν, τις οικογένειές τους και τους τελικούς κατα­ναλωτές. Είναι γεγονός ότι η διαδρομή ενός προϊόντος από το χωράφι στο ράφι μπορεί να γίνει τόσο περίπλοκη, που να οδηγήσει τελικά στην παραπλάνηση του καταναλωτή, όσον αφορά την πραγματική προέλευση του ελαιόλαδου που αγοράζει.

Το συγκεκριμένο έργο έρχεται να απαντήσει στην ανάγκη του καταναλωτή να γνωρίζει τι ελαιόλαδο έχει, αναπτύσσο­ντας τον πρώτο χάρτη ταυτοποίησης της γεωγραφικής προ­έλευσης του ελαιόλαδου. Η διαδικασία αυτή θα επιτρέψει τον προσδιορισμό της γεωγραφικής ζώνης στην οποία έχει παραχθεί ένα ελαιόλαδο καταπολεμώντας έτσι πρακτικές νοθείας και παραπλάνησης του καταναλωτικού κοινού.

Το νέο εργαλείο προσδιορισμού της γεωγραφικής προέ­λευσης, βασιζόμενο στη δύναμη της επιστημονικής γνώσης και της τεχνολογικής καινοτομίας, θα αποτελέσει ένα όπλο για τους παραγωγούς που είναι οργανωμένοι κάτω από την ομπρέλα αγροτικών συνεταιρισμών και Οργανώσεων Πα­ραγωγών, αφού θα τους επιτρέψει να προστατεύσουν το προϊόν τους, ενισχύοντας το brand name του. Θεωρούμε, επίσης, ότι είναι πολύ σημαντικό τα αναπτυξιακά βήματα στον αγροδιατροφικό τομέα να γίνονται συντεταγμένα μέσα από συλλογικά σχήματα παραγωγής, αξιοποιώντας ταυτόχρονα γέφυρες ανάπτυξης συνεργασιών σε διαπεριφερειακό επίπε­δο με τη μορφή του Cluster. Με αυτόν τον τρόπο, δίνεται η δυνατότητα να συνεργαστούν συνεταιρισμοί και παραγωγοί από διαφορετικά σημεία της χώρας, για την από κοινού επίλυση προβλημάτων και την ανάπτυξη στρατηγικής δι­είσδυσης σε νέες αγορές.

Οι καταναλωτές στην παγκόσμια αγορά τροφίμων θέ­λουν πλέον να γνωρίζουν περισσότερα για τα τρόφιμα που αγοράζουν. Έτσι, λοιπόν, όσο γρηγορότερα κινηθούμε και όσο περισσότερα καινοτόμα εργαλεία αξιοποιήσουμε, τόσο καλύτερη θέση θα κερδίσει το ελαιόλαδο μας στα ράφια του εξωτερικού. Ήδη οι εξαγωγές ελληνικού τυποποιημένου ελαιόλαδου εμφανίζουν αυξητική τάση στη μεγαλύτερη και πιο ώριμη αγορά του κόσμου, αυτή των ΗΠΑ.

Στη GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ, οραματιζόμαστε την επόμενη μέρα της αγροδιατροφής, εισάγοντας καινοτόμες προσεγ­γίσεις βασισμένες στη δύναμη της γνώσης και της τεχνο­λογίας, με γνώμονα πάντα την υποστήριξη και προστασία των Ελλήνων παραγωγών, την ενίσχυση του αγροτικού μας τομέα και την ασφάλεια του καταναλωτή.

Η παραγωγή υψηλής ποιότητας προϊό­ντων είναι στενά συνδεδεμένη με μια συ­γκεκριμένη γεωγραφική περιοχή, λόγω ιδιαίτερων χαρακτήρων στο γενετικό υλικό (γηγενείς συνήθως ποικιλίες) με βάση τις επικρατούσες εδαφοκλιματικές συνθήκες ή/και την αναπτυχθείσα από πλευράς παραγωγών τεχνογνωσία κατά την παραγωγική διαδικασία. Τα προϊόντα αυτά φέρονται στο εμπόριο ως Προϊόντα Ονομασίας Προ­έλευσης (ΠΟΠ) ή/και Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ), έχοντας αποκτήσει αναγνωσιμότητα και συνεπώς υψηλότερη προστιθέμενη αξία σε σχέση με τα υπόλοιπα ομοειδή προϊόντα.

Επίσης, είναι γνωστό σε όλους το πρόβλημα των ανε­ξέλεγκτων εισαγωγών ποιοτικά υποδεέστερου ελαιολάδου το οποίο «βαπτίζεται» και διατίθενται στην αγορά αφενός ως ελληνικό, αφετέρου ως προερχόμενο από τις συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές της χώρας. Η αποτελεσματική αντι­μετώπιση αυτού του προβλήματος επιτυγχάνεται μέσω της ανάπτυξης ειδικών αναλυτικών τεχνικών, που θα επιτρέπουν τον αποτελεσματικό διαχωρισμό των προϊόντων, με βάση την προέλευσή τους. Προς την κατεύθυνση αυτή, αναμένεται να συμβάλλει και η αναληφθείσα ερευνητική πρωτοβουλία, η οποία στοχεύει στην ταυτοποίηση της γεωγραφικής προέλευ­σης του παραγόμενου στις παραπάνω περιοχές ελαιόλαδου, με τη χρήση της μεθόδου σταθερών ισοτόπων.

Η εν λόγω μέθοδος (η οποία εφαρμόζεται στο Εργαστήριο Φυτικής Παραγωγής του Πανεπιστημίου Πατρών) βασίζε­ται στο ότι η αναλογία σταθερών ισοτόπων ενός προϊόντος προερχομένου από μια συγκεκριμένη γεωγραφική περιοχή είναι μοναδική και χαρακτηριστική της προέλευσής του, απο­τελώντας το ισοτοπικό του αποτύπωμα (isotopic fingerprint). Η εξεύρεση συγκεκριμένων, για κάθε εξεταζόμενο προϊόν, τιμών ισοτοπικών λόγων (ισοτοπικό αποτύπωμα), αποτελεί συνεπώς ένα ακριβές και αξιόπιστο εργαλείο, δυνάμενο να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο, τη διακρίβωση και την πιστοποίηση της γεωγραφικής του προέλευσης.

Έτσι, επιτυγχάνεται η εξάλειψη του προβλήματος των «ελληνοποιήσεων», προστατεύονται και ενισχύονται τα ποι­οτικά ελληνικά προϊόντα και διασφαλίζεται η βιωσιμότητα της πρωτογενούς αγροτικής παραγωγής και η συγκράτηση του αγροτικού πληθυσμού στα κέντρα παραγωγής.

Δείτε το άρθρο, όπως δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΥΠΑΙΘΡΟΣ ΧΩΡΑ, την Παρασκευή 16 Ιουλίου 2021.

Τίτλος: Ισοτοπικός Προσδιορισμός Γεωγραφικής Προέλευσης Ελαιόλαδου | Isotopic Determination of the Geographical Origin of Olive Oil
Δράση: ‘Συνεργατικοί Σχηματισμοί Καινοτομίας/ΣΣΚ’ – 1^η Πρόσκληση: Φορέας Αρωγός
Πηγή Χρηματοδότησης: Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Προγραμμάτων Ευρωπαϊκού Ταμείου Περιφερειακής Ανάπτυξης, Ταμείου Συνοχής και Ευρωπαϊκού Κοινωνικού Ταμείου
Ειδική Υπηρεσία Διαχείρισης Επιχειρησιακού Προγράμματος Ανταγωνιστικότητα, Επιχειρηματικότητα και Καινοτομία
Διάρκεια: Αύγουστος 2020-Ιούλιος 2022

Περιγραφή του έργου:
Στο πλαίσιο της δράσης Συνεργατικοί Σχηματισμοί Καινοτομίας/ΣΣΚ, η GAIA ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ σε συνεργασία με Συνεταιρισμούς παραγωγής ελαιόλαδου από τη Μυτιλήνη και την Κρήτη και το εργαστήριο φυτικής παραγωγής του Πανεπιστημίου Πατρών προχωρούν από κοινού στη δημιουργία και εφαρμογή ενός Ολοκληρωμένου Συστήματος Γεωγραφικής Ιχνηλασιμότητας Ελαιολάδου.

Ο στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη του πρώτου χάρτη ισοτοπικού και στοιχειακού αποτυπώματος για το ελληνικό ελαιόλαδο το οποίο θα επιτρέπει την πιστοποίηση της γεωγραφικής προέλευσης για την αντιμετώπιση πρακτικών αθέμιτου ανταγωνισμού.   Με τη σταδιακή ανάπτυξη του χάρτη και την καταγραφή δεδομένων θα παρέχονται ασφαλείς πληροφορίες προς τους καταναλωτές , ενώ οι παραγωγικοί φορείς θα είναι σε θέση να αποδεικνύουν με ακρίβεια τη γεωγραφική ζώνη προέλευσης του ελαιολάδου. Το έργο θα πραγματοποιηθεί σε δύο φάσεις. Στην πρώτη φάση η GΑΙΑ ΕΠΙΧΕΙΡΕΙΝ ως φορέας αρωγός θα πραγματοποιήσει τις απαραίτητες ενέργειες συντονισμού και προετοιμασίας μέσα από κατάλληλες εκπαιδεύσεις προς τα μέλη-συνεταιρισμούς με την άμεση εμπλοκή των φορέων και των τοπικών παραγωγών της Μυτιλήνης. Ενώ, στη δεύτερη φάση τα μέλη του σχηματισμού, σε συνεργασία με το εργαστήριο του Πανεπιστημίου, θα προχωρήσουν στην αποτύπωση των πρώτων πειραματικών δεδομένων. Το αποτέλεσμα θα είναι να αναπτυχθεί μία πρότυπη διαδικασία ταυτοποίησης της γεωγραφικής προέλευσης του ελαιόλαδου.

Με τη συγχρηματοδότηση της Ελλάδας και της Ευρωπαϊκής Ένωσης