Η διατροφική αξία της μελιτζάνας

Γράφει η Κατερίνα Καπώνη

Η μελιτζάνα ανήκει στην οικογένεια των Σολανωδών. Εμφανίστηκε στις νότιες περιοχές της Ινδίας τη 2η χιλιετία π.Χ. Οι Ινδοί τη χρησιμοποιούσαν τότε στη διατροφή τους χωρίς όμως να την καλλιεργούν συστηματικά. Η πρώτη συστηματική της καλλιέργεια ξεκίνησε στην Κίνα πέντε αιώνες π.Χ. Πέρασε αρκετός καιρός μέχρι να έρθει η μελιτζάνα στην Ευρώπη και πιο συγκεκριμένα στην Ιταλία. Σήμερα η μελιτζάνα καλλιεργείται σε όλα τα μέρη του κόσμου, καταλαμβάνοντας έκταση περίπου 17.000.000 στρέμματα και δίνοντας παραγωγή περίπου 30.000.000 τόνους.

Όσον αφορά στη συντήρηση του προϊόντος, όταν οι καρποί συγκομίζονται ώριμοι μπορούν να συντηρηθούν για 2-3 εβδομάδες σε θερμοκρασία 10-15oC και σχετική υγρασία 80-95%. Σε χαμηλότερη θερμοκρασία (7-10oC) μπορούν να συντηρηθούν μόνο για μικρό χρονικό διάστημα (7-10 ημέρες) γιατί η παρατεταμένη συντήρηση σε θερμοκρασία μικρότερη από 10oC προκαλεί την εμφάνιση συμπτωμάτων κρυοτραυματισμού. Θερμοκρασίες πάνω από 20oC στο συσκευαστήριο προκαλούν γρήγορη καταστροφή του καρπού και πρέπει να αποφεύγονται.

Η μελιτζάνα ως προϊόν παρουσιάζει αντιοξειδωτική δράση η οποία επικεντρώνεται σε μία ανθοκυανίνη, την nasunin. Πειράματα σε ζώα έδειξαν ότι η ουσία αυτή προστατεύει τα εγκεφαλικά κύτταρα από την οξειδωτική δράση των ελευθέρων ριζών. Είναι γνωστό ότι οι ελεύθερες ρίζες υπάρχουν και δημιουργούνται από διάφορες αιτίες (άγχος, τροφή, υπεριώδης ακτινοβολία, μόλυνση ατμόσφαιρας κ.ά.) στο σώμα μας. Μπορούν και επιτίθενται είτε στην κυτταρική μεμβράνη των κυττάρων (και πιο συγκεκριμένα στο λιπιδικό τους τμήμα) είτε στον πυρήνα αλλάζοντας το γενετικό τους υλικό. Έτσι γίνεται φανερό ότι οποιαδήποτε ουσία που εμποδίζει την καταστροφική δράση των ελευθέρων ριζών αποτελεί ουσιαστικά έναν τύπο ‘ασπίδας’ του οργανισμού μας. Στα πλαίσια λοιπόν αυτά και η μελιτζάνα ανήκει στην κατηγορία εκείνη των τροφών που πρέπει να καταναλώνονται σε αφθονία καθώς προάγει τον αμυντικό μηχανισμό του σώματός μας κατά της επικίνδυνης δράσης των ελευθέρων ριζών.

Παράλληλα, πειράματα επίσης σε ζώα έδειξαν ότι η κατανάλωση χυμού μελιτζάνας μειώνει τα επίπεδα χοληστερόλης στο αίμα. Συνεκτιμώντας και την αντιοξειδωτική της δράση, παράλληλα με την υποχοληστερολαιμική, στοιχειοθετούμε τον καρδιοπροστατευτικό ρόλο της μελιτζάνας που πολλοί επιστήμονες διατείνονται σήμερα. Η μελιτζάνα είναι ένα τρόφιμο που προάγει την καλή λειτουργία του εγκεφάλου μας. Εμποδίζει την υπεροξείδωση των λιπών (από τις ελεύθερες ρίζες) των εγκεφαλικών κυττάρων, προασπίζοντας την ακεραιότητα και τη λειτουργική δομή τους. Παράλληλα αποτελεί καλή πηγή Mg, ενός ιχνοστοιχείου που φαίνεται να προάγει την καλή λειτουργία του εγκεφάλου (στο μαγνήσιο αποδίδονται εν μέρει και οι αυξημένες ανάγκες ατόμων με στρες π.χ. μαθητών σε περίοδο εξετάσεων για σοκολάτα). Έτσι μία μερίδα μελιτζανοσαλάτα περιέχει 25 περίπου mg μαγνησίου, δηλαδή το 10% των ημερήσιων αναγκών μας. Τέλος, η μελιτζάνα είναι καλή πηγή βιταμινών συμπλέγματος Β και κυρίως θειαμίνης, νιασίνης, φυλλικού και πυριδοξίνης, βιταμινών που η έλλειψή τους σχετίζεται με διαταραχές του κεντρικού νευρικού συστήματος και συνεπώς και του εγκεφάλου.

Πηγές: «Ολοκληρωμένη φυτοπροστασία μελιτζάνας», πτυχιακή μελέτη της φοιτήτριας Σουλτάνου Πόπης, Ηράκλειο 2008, Ιστοσελίδα iatronet, «Η διατροφική αξία της μελιτζάνας»
Για περισσότερες λεπτομέρειες αναζητήστε στο GAIApedia (www.c-gaia.gr) τους όρους: 

Μελιτζάνα φυτό

Διατροφική αξία μελιτζάνας